رویا‌رویی دو سیستم عامل جدید: ویندوز 10 مایکروسافت در برابر OS X ال کاپیتان

شرکت‌های مایکروسافت و اپل، غول‌های دنیای فناوری؛ به تازگی آخرین سیستم عامل خود را همراه با ویژگی‌های جدید و بهبود‌های فراوان معرفی کرده‌اند. جدیدترین سیستم عامل مایکروسافت تحت عنوان ویندوز ۱۰، هم‌اکنون به صورت رسمی در اختیار کاربرها قرار دارد. سیستم عامل جدید OS X 10.11 اپل هم، تحت عنوان اِل‌کاپیتان (El Capitan) درحال گذراندن مراحل پایانی انتشار رسمی خود بوده و درحال حاضر، نسخه‌ی بتای عمومی آن در دسترس علاقه‌مندان است. حالا بهترین فرصت برای مقایسه‌ی جامع آخرین دستاوردهای جنجالی غول‌های دنیای فناوری است.

چند سال گذشته برای مایکروسافت ، سال‌هایی پرفراز و نشیب و بسیار دشواری محسوب می‌شود. این شرکت تلاش زیادی برای ارتقا یا حداقل حفظ جایگاه قبلی خود با معرفی ویندوز ۸ و ۸.۱ کرد اما متاسفانه همه چیز طبق خواسته‌ی مایکروسافت پیش نرفت و اوضاع بر وفق مراد نبود؛ تا این که در تاریخ ۲۹ جولای ۲۰۱۵، ویندوز 10 با شعار ساده‌ی “آشنای جدید” به صورت رسمی منتشر شد و در دسترس کاربرها قرار گرفت.

شعار “آشنای جدید” بهترین راه برای یادآوری این نکته است که، ویندوز ۱۰ آغازی دوباره برای کاربرهایی است که علاقه‌ای به ویندوز ۸ و ۸.۱ نداشتند. همه‌ی این موارد نشان دهنده‌ی علاقه‌ی مایکروسافت به تجدید حیات همراه با تغییر نگرش است. ویندوز ۱۰ کامل‌ترین سیستم عامل ردموندی‌ها محسوب می‌شود.

همچنین، شرکت اپل در همایش توسعه دهندگان جهانی (WWDC) سال پیش، پرده‌ از سیستم عامل یوسمیتی برداشت؛ سیستم عاملی که با تغییرهایی اساسی، مربوط به هسته‌ و رابط کاربری همراه بود. این شرکت در همایش WWDC 2015 هم، از جدیدترین سیستم عامل خود یعنی OS X 10.11 تحت عنوان اِل‌کاپیتان (El Capitan) رونمایی کرد. زمان انتشار رسمی این سیستم عامل، هشتم مهر ماه است، اما هم‌اکنون نسخه‌ی بتای آن در دسترس عموم قرار دارد. شعار “موارد دوست داشتنی زیادی با هر بار کلیک وجود دارد” انتخاب اپل برای سیستم عامل ال‌کاپیتان است، که بیانگر وجود بهبودهای بسیاری در لایه‌های اصلی و هسته‌ی سیستم عامل به اضافه‌ی ارائه‌ی تجربه‌ای بهتر برای کاربرها است.

پس از استفاده‌ی چند هفته‌ای و بررسی موشکافانه‌ی نسخه‌‌ی نهایی رسمی سیستم عامل ویندوز ۱۰ و آخرین نسخه‌ی بتای عمومی سیستم عامل ال‌کاپیتان، اقدام به ارزیابی و مقایسه‌ی این دو سیستم عامل در ۱۵ دسته‌بندی متفاوت با مقیاس بندی کلی ۱۰۰ امتیازی کرده‌ایم. در این مقاله سعی شده تا همه‌ی موارد مهم در دسته‌بندی‌های مختلف بیان شود. همچنین به خاطر اهمیت بالای برخی از دسته‌بندی‌ها، امتیاز بیشتری را به آن‌ها اختصاص داده‌ایم. بر اساس تجربه‌ی ما، حالا سیستم عامل جدید مایکروسافت حرفی برای گفتن در مقابل اپل دارد؛ اثبات این تجربه را در ادامه‌ی مقاله مشاهده خواهید کرد!

معمولا نسخه‌های بتای سیستم‌عامل‌ها دارای باگ‌های متعددی هستند به همین خاطر در این مقاله، در مورد عملکرد و کارایی سیستم عامل‌ها مقایسه‌ای صورت نگرفته است. هنگامی که اپل نسخه‌ی نهایی ال‌کاپیتان را در روزهای ابتدایی پاییز پیش رو منتشر کند،

قیمت

شرکت اپل بعد از سال ۲۰۱۳ در همایش معرفی سیستم عامل مَوریکس، تصمیم به عرضه‌ی رایگان سیستم‌عامل‌های خود گرفت. از آن زمان، کاربرها تنها با مراجعه به فروشگاه نرم‌افزار اپل و کلیک روی Updates یا با فشردن آیکون سیب گاز زده و انتخاب Software Updates قادر به بروز رسانی بدون هزینه هستند. به علاوه این که، اگر کاربرها رایانه‌ی مک جدیدی خریداری کنند، مجموعه نرم‌افزارهای iWork و iLife را هم به صورت رایگان در اختیار خواهند داشت.

بروز رسانی به ویندوز ۱۰ هم، تحت شرایطی کاملا رایگان است! برای بروز رسانی رایگان نیازمند دستگاه‌هایی هستید که فقط دارای سیستم‌عامل‌های ویندوز ۷، ۸، ۸.۱ و ویندوز فون ۸.۱ هستند. همچنین برای انجام بروز رسانی بایستی کمی عجله کنید، زیرا تنها یک سال برای دریافت سیستم عامل ویندوز ۱۰ فرصت دارید.

شرکت مایکروسافت پس از اتمام این یک سال، نسخه‌ی خانگی ویندوز ۱۰ را با قیمت ۱۱۹ دلار و نسخه‌ی پرو را هم با قیمت ۱۹۹ دلار به کسانی که فرصت طلایی بروز رسانی رایگان را از دست داده‌اند، به فروش خواهد رساند.

علاوه بر این موارد، در حال حاضر ارتقا رایگان برای کاربرهای حقوقی ممکن نیست. همچنین، نرم‌افزار ویندوز دی‌وی‌دی پلیری که در برخی از نسخه‌های ویندوز ۷ رایگان بود، هم‌اکنون این نرم‌افزار ساده و ابتدایی با قیمت ۱۱.۵۹ پوند در فروشگاه نرم‌افزاری ویندوز ۱۰ به فروش می‌رسد!

رابط کاربری

همان‌طور که قبلا هم گفتیم، هر دو سیستم‌ عامل‌های ویندوز ۱۰ و ال‌کاپیتان، تمرکز ویژه‌ای بر روی رابط کاربری دسکتاپ داشته‌اند. مایکروسافت در ویندوز ۱۰، منوی شروعی را ارائه داده که ترکیبی از بهترین موارد منوی شروع ویندوز ۷ و صفحه‌ی شروع ویندوز ۸ است؛ به طوری که مورد پسند کاربرها باشد. در واقع، مایکروسافت با این کار قصد به دست آوردن دل همه‌ی کاربرها را داشته است!

منوی استارت جدید، طراحی هوشمندانه‌ای داشته و وجود پس‌زمینه‌ی تیره در آن، به نوعی نشان از بلوغ و تغییر نگرش در طراحی ویندوز دارد. کاربرها می‌توانند میان‌بری از آیکون‌های مرورگر فایل ویندوز، پوشه‌ی اسناد، لیست همه‌ی نرم‌افزارها، گزینه‌های خاموش کردن سیستم و تنظیم‌ها، همراه با نرم‌افزارهایی که به طور مکرر از آن‌ها استفاده شده است را در سمت چپ منوی شروع جدید مشاهده کنند. سمت راست منوی شروع از صفحه‌ی شروع ویندوز ۸ اقتباس شده و دارای کاشی‌های زنده و پویا برای نرم‌افزارهایی مانند ایمیل، تقویم و Photos است. کاربرها با راست کلیک بر روی کاشی‌ها، قادر به تغییر اندازه‌ی آن‌ها در دو حالت بزرگ (Large) و عریض (Wide) هستند. همچنین، کاربرها به راحتی می‌توانند نرم‌افزارهای مورد نظر خود (نرم‌افزارهای یونیوِرسال و دسکتاپ) را به منوی شروع، سنجاق (در اصطلاح فرنگی Pin) کنند. این خوب است که کاربرها قادر به تغییر اندازه‌ی منوی شروع با کشیدن سمت راست نوار لغزنده هستند؛ اما این تغییر اندازه، نمایی به‌ هم ریخته ایجاد می‌کند.

طراحی و مکان ابزار جستجویی که با کورتانا ادغام شده، بسیار مناسب است. ابزار جستجو هم به صورت آیکون و هم به صورت جعبه‌ی جستجو در دسترس کاربرها است. امتیاز دیگر برای ویندوز ۱۰ آن است که حالا همه‌ی نرم‌افزارها رفتار مشابهی دارند. به طوری که مشابه با نرم‌افزارهای دسکتاپ، نرم‌افزارهای فروشگاه ویندوز (یونیورسال) هم در قالب پنجره اجرا شده و می‌توان اندازه‌ی پنجره‌ی آن‌ها را تغییر داد. همچنین نرم‌افزارهای یونیورسال هم، دارای نوار عنوان شده و دکمه‌های بزرگنمایی، کوچک‌نمایی و بستن پنجره هستند. با این وجود می‌توان آسوده‌تر از قبل اقدام به بستن پنجره‌ها کرد. پیش از این، با کشیدن نرم‌افزارهای به سبک مدرن به طرف پایین صفحه نمایش، بسته می‌شدند. علاوه‌ بر موارد یاد شده، امکان سفارشی سازی رنگ و تِم ویندوز ۱۰ هم بیشتر از قبل شده است و می‌توان در پنجره‌های غیر فعال هم پیمایش کرد.

طراحی دسکتاپ سیستم ‌عامل ال‌کاپیتان تخت‌تر از قبل شده؛ به عنوان مثال، Spinning Beachball که عملکردی مشابه با آیکون دایره‌ی آبی رنگ (Busy) نمایان شده در هنگام مشغول بودن ویندوز ۱۰ دارد، به صورت تخت، باز طراحی شده است. همچنین طراحی نرم‌افزارهایی مانند Disk Utility هم تخت‌تر و مدرن شده است. با این حال، ال‌کاپیتان از لحاظ کاربری تفاوت چندانی با نسخه‌های قبلی سیستم عامل‌های اپل ندارد.

داک سیستم عامل ال‌کاپیتان همچنان به صورت تخت و مدرن باقی مانده و استفاده از آن برای اجرای نرم‌افزارها آسان است. فونت سیستمی ال‌کاپیتان به San Francisco تغییر یافته است. این فونت برای رزولوشن‌های بالا و نمایشگرهای کوچک‌تر بهینه شده است. در ال‌کاپیتان هنگامی که نشانگر موس بین پنجره‌های مختلف دیده نمی‌شود، با لرزاندن نسبتا سریع موس، اندازه‌ی نشانگر بزرگتر می‌شود تا به راحتی قابل مشاهده باشد. با این که ویژگی عجیبی به نظر می‌رسد اما می‌تواند گاهی اوقات کاربردی باشد. همچنین، کاربرها قادر به مخفی کردن نوار منوی سیستم عامل ال‌کاپیتان هستند. با اینکه اپل امکان سفارشی سازی‌ در سیستم عامل جدیدش را افزایش داده اما هنوز به پای ویندوز ۱۰ مایکروسافت نمی‌رسد!

میشن کنترل (Mission Control) در ال‌کاپیتان امکان مشاهده‌ی همه‌ی دسکتاپ‌های ایجاد شده، پوشه‌های باز و نرم‌افزارهای در حال اجرا و جابه‌جایی در حالت تمام صفحه، بین فضا‌ها را به کاربر می‌دهد. به هر یک از تصاویر بند انگشتی موجود در میشن کنترل یک فضا (Space) گفته می‌شود. حالا این فضاها و پنجره‌های موجود در آن‌ها، در وضعیت مکانی منظم و یکسانی بدون همپوشانی گیج کننده قرار دارند. به طوری که می‌توان، پنجره‌ها را با چیدمان خاصی در کنار هم قرار داد. متاسفانه امکان بستن پنجره‌ی نرم‌افزارها از میشن کنترل وجود ندارد و تنها می‌توان فضاهای ایجاد شده را بست.

عملکرد تَسک ویو (Task View) ویندوز ۱۰ هم مشابه با میشن کنترل است با یک تفاوت مثبت که می‌توان فقط با کلیک بر روی علامت ضربدر واقع در گوشه‌ی بالای سمت راست پنجره‌های موجود در تسک ویو، اقدام به بستن پنجره‌ی نرم‌افزارها و پوشه‌ها کرد. کلیدهای ترکیبی Alt+Tab در ویندوز ۱۰، عملکردی شبیه به تسک ویو دارند به طوری که با فشردن آن‌ها تنها می‌توان بین پنجره‌های باز موجود در یک دسکتاپ جابه‌جا شد اما در تسک ویو علاوه بر جابه‌جایی بین پنجره‌ها می‌توان بین دسکتاپ‌های مجازی ایجاد شده به وسیله‌ی تسک ویو هم جابه‌جا شد. ال‌کاپیتان هم از کلیدهای ترکیبی بیشتری پشتیبانی می‌کند.

ویندوز ۱۰ دارای حالت تبلت (Tablet Mode) است که استفاده از نرم‌افزارها در حالت تمام صفحه را ممکن می‌کند. حالت تبلت زیر مجموعه‌ی قابلیت کانتینیوم (Continuum) است که برای دستگاه‌های هیبریدی و نمایشگر‌های کوچک‌ کاربرد داشته و به صورت هوشمند به وسیله‌ی ویندوز ۱۰ تشخیص داده می‌شود! در واقع مایکروسافت با این کار، یک قدم دیگر به سمت یکپارچگی پیش رفته است.

برنده: ویندوز ۱۰

استدلال: اگرچه طراحی ویندوز ۱۰ در مواردی نادر، به ‌هم ریخته‌تر از ال‌کاپیتان اپل بوده و اندکی سردرگم کننده است، اما رابط کاربری مایکروسافت بسیار جذاب، مدرن و سریع بوده و قابلیت سفارشی سازی بیشتری دارد. همچنین، رابط کاربری ویندوز ۱۰ در همه‌ی دستگاه‌های ویندوزی یکسان و یکپارچه است.